THIRD IRANIAN SPELEOLOGICAL ATTITUDE - HAMPOHIL CAVE - 2009



گزارش و بیلان کاری سومین همایش غارنوردان ایران – تبریز، مراغه
پیام جرج ونی، رییس پانزدهمین کنگره بین المللی غارنوردی و غارشناسی کرویل، تگزاس 2009 به همایش تخصصی غارنوردی در ایران:
این سایز کنگره نیست که آن را بزرگ میسازد، بلکه کیفیت افراد، اطلاعاتی که رد و بدل میکنند، ایده هایی که میسازند و دوستی که ایجاد میکند، آنرا بزرگ میسازد.من خبرهای خوبی درباره آنچه غارنوردان ایرانی انجام میدهند شنیده ام و بدون شک می دانم که هر چند کوچک، همایش بزرگی خواهید داشت.
جرج ونی
کرویل، تگزاس




مقدمه:
مهر ماه 1387 یعنی همزمان با اکتبر 2008 ، ایران میزبان چهارده نفر از بهترین غارنوردان برجسته پنج کشور عضو اتحادیه جهانی غارشناسی (UIS) کرواسی، فرانسه، بلژیک، لبنان و سوییس بود که در بین این غارنوردان، چهره های شاخصی چون پروفسور ملادن گاراسیچ (استاد دانشگاه در رشته غار و کارست شناسی و رییس فدراسیون غارنوردی کرواسی)، دکتر فدی نادر (دبیر کل اتحادیه جهانی غارشناسی)، ژان پیر بارتولینز (رییس کمیته حفاظت از غارهای UIS )، دکتر نوِن بوچیچ (دکترای ژئومورفولوژی و متخصص نقشه برداری در غار)، کریشو بوگاچیچ (عضو تیم امداد و نجات در غار، کشور کرواسی)، بوریس وارتز (فیلم ساز بزرگ پدیده های کارستی)، ایگور یلنیچ (رییس کمیته غارنوردی فدراسیون کوهنوردی کرواسی) و جانی تواک (نایب رییس باشگاه غارنوردی لبنان) حضور داشتند.در این اکسپدیشن بزرگ بین المللی غارنوردی که برای اولین بار در ایران و توسط باشگاه کوهنوردی و اسکی دماوند، و با حمایت انجمن کوهنوردان ایران و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برگزار میشد، مباحث نوین غارنوردی و غارشناسی در زمینه نقشه بردای از غارها، امداد و نجات در غار، تکنیکهای استفاده از تک طناب در غار (SRT) ، عکاسی و فیلم برداری در غار و کاوش جهت پیدا کردن غارهای جدید ارئه گردید.بدین ترتیب اولین گام جدی جهت علمی نمودن فعالیت های غارنوردی و پیوند آن با علم زمین شناسی و غارشناسی و ورود به عرصه غارنوردی نوین و حرفه ای برداشته شد.


سومین همایش تخصصی غارنوردی ایران به همت غارنوردان تبریز و اعضای ایرانی اکسپدیشن بین المللی غارنودی 2008 و حمایت هیئت کوهنوردی مراغه ، هیئت کوهنوردی تبریز، باشگاه کوهنوردی و اسکی دماوند و انجمن کوهنوردان ایران پشتیبانی خبری سایتهای کوهنوردی هم طناب، تبریز کوه و وبلاگ باشگاه دماوند و به میزبانی برگزار گردید و سعی بر آن داشت تا با ایجاد زمینه تبادل اطلاعات و اتحاد و همکاری، گامهای آغازین را در جهت پیشرفت غارنوردی و غارشناسی نوین در ایران بر دارد.

غار هامپوئیل مراغه بزرگترین غار آذربایجان شرقی
مراغه یکی از شهرهای بزرگ و قدیمی ایران و دومین شهر بزرگ آذربایجان شرقی بعد از تبریز است.
این شهر در 135 کیلومتری شهر تبریز و در کنار دریاچه صوفی قرار دارد. همچنین این شهر در شرق دریاچه ارومیه و جنوب کوه سهند قرار دارد و شهرت این شهر به خاطر آثار باستانی و رصد خانه معروف آن است که به دست خواجه نصیرالدین طوسی منجم و ریاضی دان بزرگ ایرانی ساخته شده است.

"هامبا كهول" ، "هامپوئيل" ، "هنگ كهول" ، "هامپو هول" ، "همپوهول" همگي نامي براي يك غار است كه ريشه در زبان سانسكريت دارد و وقتي با زبان آذري تلفظ شده و با خط عربي نوشته مي شود به چنين چيزي تبديل مي شود. شايد براي راحت شدن از اين مسئله بغرنج عده اي از رنج خود كاسته و نام "كبوتر" بر اين غار نهاده اند. غافل از اينكه چنين نامي به تنهايي خود ميراثي ارزشمند و قابل اعتناست و براي نگهداري و محافظت از آن بايد همتي ويژه بكار بست.
درمقاله اي تحقيقي نوشته آقاي "جوادمفرد كهلان" به عنوان محقق تاريخ ايران باستان كه با موضوع تعيين زمان زرتشت در شاهنامه و كتب پهلوي نوشته شده آمده است :
((يكي ديگر از فرمانرواهاي اوستايي كه از آن در شاهنامه نام برده شده است هوم عابد است. کار تاريخي مهمي که به وي منسوب است همانا دستگيري افراسياب (مادياي اسکيتي، قاتل فرائورت/ سياوش) در سواحل شرفي درياچهً اورميه ، به نزديکي آتشکدهً آذر گشنسب شهر رغهً زرتشتي (مراغه) است که در شاهنامه و اوستا انعکاس يافته است. لابد همين امر باعث تّقرب وي به مقام ساتراپي نواحي شمال غربي فلات ايران و دامادي آستياگ پسر کياخسار گرديده است. فردوسي مکان دستگيري افراسياب توسط هوم عابد را در قصر زير زميني وي (" معبد مهر" قصبهً ورجوي مراغه) يا غار آهکي معروف کبوتر مراغه (هنگ کهول) ذکر مي نمايد:


وزان پس چنان بد که افراسياب
همي گشت هرجاي بي خورد و خواب

نه ايمن به جان و ونه تن سودمند
هميشه هراسان ز بيم گزند

همي از جهان جايگاهي به جست
که باشد به جان ايمن و تندرست

به نزديک بردع يکي غار ديد
سر کوه غار از جهان نا پديد

نديد از برش جاي پرواز باز
نه زيرش پي شير و جاي گراز

زهر شهر دور و به نزديک آب
که خواني همي هنگ افراسياب

ميدانيم برزه (بردع)، کزنا، گنجک و هروم نامهاي ديگرهمان شهر رغهً زرتشتي بوده اند که سپيتمه (جمشيد، هوم) و پسرش زرتشت در آنجا حکومت نموده اند و زرتشت در مجاورت اين شهر در قصبهً واقع در پيچ رود درجا( رود خانهً مغانجيق) شاخه رود دائيتي (موردي چاي) که با روستاي مغانجيق (جايگاه مغان) در ٢١ کيلومتري جنوب شرقي مراغه مطابقت مي نمايد، از مادر زاده زاده شده است)).

در 15 كيلومتري جنوب شرقي مراغه در مركز مثلثي كه از سه روستاي گشايش ، تازه كند و قشلاق ايجاد مي شود منطقه كوهستاني به نام زيرُيش (زورُش، زيوريش ، نوشتن اين نام با خط عربي هم به اندازه نام اصلي غار سخت است) قرار دارد و دركمره كوهي صخره اي، در نزديكي يك پل سنگي طبيعي كه از كف دره حدود 150 متر بالاتر در ميان صخره ها به خوبي ديده مي شود تعدادي دهانه غار رو به جنوب گشوده شده كه بزرگترين شان به عرض 8 متر و به ارتفاع تقريبي 20 متر با يادگار نوشته هاي فراوان مشخص شده است. براي ما كه فقط از وجود كتيبه اي به خط روسي به تاريخ 1925 ميلادي خبر داشتيم ديدن اينهمه رنگ و يادگاري تعجب بر انگيز است در حاليكه متوجه كتيبه روسي نمي شويم شايد با رنگها پوشيده شده و يا شایدم...
امروزه برای رسیدن به این غار میتوان از روستای تازکند سفلی به وسیله جاده ای که به دستور سازمان میراث فرهنگی احداث شده تا نزدیکی دهانه غار رفت و بعد از آن با 15 دقیقه کوهپیمایی به دهانه غار رسید.
غار هامپوهیل به دليل چاه هاي مخوف و عميقش شهرت دارد و در معتبرترين فهرست از غارهاي ايران نوشته آقاي احمد معرفت وجود چهار چاه بالاي شصت متر دراين غار ذكر شده كه با فرود از آنها متوجه مي شويم اين اعداد بر اساس حدسيات گزارش دهندگاني بوده كه با ذهني مشوش و تحت تاثير افسانه هاي پيرامون اين غار گزارش نوشته اند در حاليكه عمق چاهها كمتر از سي متر است.
تالار ورودي غار محوطه مدور و وسيعي پوشيده از خاك نرم و خاكستر ماننديست كه در گوشه شمال شرقي اش به تالار بعدي راه دارد . بالاي راه و در سقف اين تالار حفره اي خود نمايي مي كند كه دور از دسترس است و بازديد از آن مستلزم داشتن ابزار مخصوص اين كار است. تالار دوم در راستاي شمال جنوب امتداد دارد و سه چاه در اين راستا ديده مي شود. كمي پيشتر از انتهاي شمالي اين تالار يك فرعي بزرگ در سمت غرب با سقفي بلند به چاه چهارم مي رسد.
اين چهار چاه به طبقه زيرين غار راه دارد که این چاه ها دو به دو به طور مستقیم با هم مرتبط هستند ولی به طور کلی با ایجاد کشف راه های ارتباطی تمام این چهار چهاه به طبقه زیرین ختم میشود البته در ادامه این غار چها های دیگری هم وجود دارد که به طبقات زیرین متصل میشوند.
در بعضي گزارشها به كمبود هوا در كنار چاه چهارم اشاره شده كه ظاهرن بيشتر مربوط به همان حس مشوش و متاثر از افسانه باشد چرا كه نه تنها در كنار چاه چهارم كه در اعماق تنگ ترين دهليزها دز عمق چاه چهار، كه غار نورد براي عبور از آنها بسان كرمي در ميان خاك و آهك مي لولد هواي تازه و پاك جريان داشته كه نشان از وجود منافذ نا پيدا به فضاي خارج غار است.
در این غار تالارهای و معابر جالب وجود دارند که هر کدام با اسمی توسط غارنوردان تبریز و مراغه ای نام گذاری شده که به طور مثال میتوان به تالار غمگین، تالار معبد، چاه و تالار خفاش، تالار آینه، حوض کوثر، پیست اسکی، چاه داوود و ... اشاره کرد.


اما سومین همایش غارنوردی مراغه از تاریخ 11 تا 15 تیر ماه با اهداف زیر برگزار شد:
هماهنگی بین اعضای شرکت کننده در اکسپدیشن بین المللی 2008 ایران
بازآموزی شیوه های نوین غارنوردی و طرح درسهای اتحادیه جهانی غار نوردی UIS شامل تمرینات SRT (تکنیکهای کار بر روی تک رشته)، امداد انفرادی، نقشه برداری، عکاسی و فیلم برداری از غار و انجام امور غارشناسی و ثبت غار
ایجاد تعاون، مشارکت و همکاری بین غارنوردان کشور جهت پیشرفت و توسعه تخصصی غارنوردی و غارشناسی در ایران
بازدید از غار هامپوهیل به عنوان بزرگترین غار آذربایجان شرقی و شروع نقشه برداری از آن
آشنا کردن نفرات جدید غارنورد با سیستمهای غارنوردی نوین طبق آموزشهای اتحادیه جهانی


در این میان و پس برگزاری سومین همایش ما توانستیم به دستاوردهای زیر برسیم:
آموزش سیستم نقشه برداری از غار به صورت تئوری و عملی در چهار گروه آموزشی
آموزش سیستمهای صعود و فرود روی تک رشته SRT در دو گروه آموزشی
ترمیم گارگاه های فرود و ثابت گذاری غار بر اساس سیستم جدید غار نوردی SRT
شناسایی و کشف چاه و معابر جدید و ثابت گذاری و ثبت آنها
برگزاری کلاسهای تئوری ابزار شناسی شخصی طبق استاندار اتحادیه جهانی غارنوردی، کلاس تئوری غارشناسی و نحوه تشکیل غارها، آموزش کار با نرم افزارهای نقشه برداری، کلاس تئوری سیلاب در غار و غارشناسی جهانی
نقشه برداری حدود 1200 متر از دالانهای غار توسط 4 تیم نقشه برداری
عکاسی و تصویر برداری از تمامی معابر و تالارهای غار به جزء طبقه هفتم غار
کشف فسیل های یک حیوان عظیم الجثه در طبقه ششم غار و تحویل قسمتی از آن برای شناسایی به کارشناسان سازمان محیط زیست
برگزاری مراسم اختتامیه و با حضور رییس سازمان تربیت بدنی ، رییس سازمان حلال احمر، رییس و معاونان سازمان میراث فرهنگی، اعضای شورای شهر و شهردار شهر مراغه و ایجاد ارتباط موثر با آنها برای برنامه های بعدی و ارائه گزارش همایش به آنها
پخش اخبار و تصاویر همایش و غارنوردان و معرفی این غار و جادبه های آن از شبکه استانی و شبکه های سراسری سیما















کمیته اجرایی:
سرپرست: جواد نظام دوست
کمک سرپرست: باقر صمدیان
کمیته فنی: افشیت یوسفی، ابراهیم بیرامیان
امداد و نجات: داوود لطفی
ارتباطات بین الملل: سعید هاشمی نژاد
مسول مالی و ثبت نام : رحمان عباسپور
پزشک: اقدس لطف الله زاده
مسئول بانوان: آمنه علیدوست
تدارکات و پشتیبانی: علی غلامحسینی، احمد واقف

نفرات شرکت کننده:
تبریز:

رحیم سعادتی، یحیی برزگر، حسین جوادی، رحمان محمدی، سعید ورزوند، مهدی زارع،
مشهد:
وحید اشرفی، حسین فرجی، محمد خورشیدی، حمید صفرزاده،
تهران:
مجید کاشیان، یوسف واقف، فاطمه واقف، مهرنوش نورالهی، محمد عصاری نژاد، میثم خوش قدم،احمد رفیعی، حمید بنیادی
کرج:
مجید ثقفی، مازیار غلامی
اصفهان:
امیر جلوانی، مجید زراوندی

قزوین:
میترا معصومی
مراغه:
بهنام پاک نیا، سعید اسماعیل پور، ابراهیم زکی
بوکان:
مسعود رمضانزاده، سعید اسماعیل پور
ارومیه:
مهدی عباسوند
خرم آباد:
پرستو نجم سهیلی
نیشابور:
مهدی لگزیان

با تشکر از سازمانها و نهادهایی که ما را در برگزاری هر چه بهتر این همایش یاری کردند:
اتحادیه جهانی غارشناسی UIS
هیئت کوهنوردی شهرستان مراغه
سازمان تربیت بدنی شهرستان مراغه
جمعیت هلال احمر شهرستان مراغه
شورای شهر، شهرداری و فرمانداری شهرستان مراغه
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان مراغه
فرماندهی نیروی انتظامی مراغه
سازمان حفاظت از محیط زیست مراغه
صدا و سیمای شهرستان مراغه

با تشکر از شرکت های تولیدی که ما در بخش های مالی این همایش یاری کردند:
تولید تجهیزات کوهنوردی قایا
آلپ تور
پخش مواد غذایی گلپاک
آب معدنی واتا
تولیدی تبریز کسری

منابع:
- بروشور سومین همایش تخصصی غارنوردی ایران- تبریز، مراغه ، تیر 88
- گزارش برنامه صعود کلاهک ماکو ، دیواره زنوز و غار هامپاپوهیل- نوشته افشین یوسفی و کاظم فریدیان (برنده دیپلم افتخار از دومین جشنواره فیلم و گزارش های کوهنوردی ایران)

گزارش این اردو در سایت کوهنوردی و سایت غارنوردی هیئت کوهنوردی مراغه

5 comments:

    On ۲۲:۵۲ Hamid Bonyadi گفت...

    مرسي افشين عالي بود

     

    حضور شما در کنار ما افتخاری بس وصف ناپذیر بود.

    مهمترین و بزرگترین دستاورد این گردهمایی ایجاد روابط جدید ،تحکیم دوستی ها و افزایش صمیمیتها و محبتها بوده است . و بسیار امیدواریم باز در کنار هم

    در برنامه ای به یاد ماندنی دیگر حضور داشته باشیم .شاد و خرسند باشید .



    رحمان عباس پور و ابراهیم بیرامیان

     

    حضور شما در کنار ما افتخاری بس وصف ناپذیر بود.

    مهمترین و بزرگترین دستاورد این گردهمایی ایجاد روابط جدید ،تحکیم دوستی ها و افزایش صمیمیتها و محبتها بوده است . و بسیار امیدواریم باز در کنار هم

    در برنامه ای به یاد ماندنی دیگر حضور داشته باشیم .شاد و خرسند باشید .



    رحمان عباس پور و ابراهیم بیرامیان

     

    اما من باید بگویم که

    برداشتن گامهای نخست همیشه سنگین و دشوار است .همت و تلاشی وصف
    ناپذیر می طلبد .
    اما در این اردو و همچنین اردوهای گذشته من دیدم افردی را که می توانند زیر ساخت یک جمع بزرگ غارنوردی نوین در ایران باشند و ایمان دارم که می توان به تشکل آینده غارنوردی نوین در ایران با این پایه های مستحکم امیدوار بود . والبته بقول دوستان تبریزی مهمترین دستاورد این همایش ها ایجاد پل های دوستی بین غارنوردان نقاط مختلف ایران زمین می باشد که بدون شک ارتباط و انتقال تجربیات و دانش بین اعضای خانواده بزرگ غارنوردی ایران می تواند در رشد دانش ما گامی بزرگ و موثر باشد . به امید آینده ای ایمن و پر بار برا ی کلیه غارنوردان .

    فاطمه واقف

     
    On ۱۰:۳۱ Unknown گفت...

    سلام آقا افشین اسم ما رو از قلم انداختی