سفر تحقیقاتی روس ها به غار پراو/ ایران اکتبر و نوامبر سال 2006
پنجشنبه، شهریور ۱۵، ۱۳۸۶ by Afshin Yousefi
سفر تحقیقاتی روس ها به غار پراو/ ایران اکتبر و نوامبر سال 2006
نوشته: سایمون بروکس
ترجمه: شراره غازی از آلمان
برگرفته از سایت اعضای باشگاه کوهنوردی و اسکی دماوند
http://www.damavandclub.blogspot.com/
سلام
سایمون بروکس یکی از غار نوردان و غارشناسان مشهور دنیاست که در کشور انکلیس زندگی میکند. او عضو اتحادیه بین المللی غارشناسان UIS است و در چند سفر قبلی خود به ایران پروژه های نقشه برداریی را از غارهای مختلف، که از جمله نقشه برداری غار علیصدر و غار هیزج انجام داده.
این ترجمۀ دو مقاله ای است ک سایمون بروکس در رابطه با سفر سال قبل ایران نوشته که در دو مجلۀ مهم غارنوردی انگلیسی به چاپ رسیده است. او این دو مقاله را با هم ترکیب کرد و یک مقالۀ از هردو نوشت که برای ما ایرانی ها و برای روس ها به زبان انگلیسی داده است که در سایت آنها هم همین دو مقاله چاپ خواهد شد.
مقدمه:
اواخر اکتبر تا اوایل نوامبر سال 2006، یک تیم 21 نفرۀ غارنورد به رهبری یوری اودوکیموف از کشور روسیه از ایران دیدن کردند که قسمتی از این برنامه "سفر تحقیقاتی پراو2006" بود.
گروه شامل 19 غارنورد از قسمت های مختلف روسیه، شراره غازی یک غارنورد ایرانی که اکنون در آلمان زندگی می کند و سایمون بروکس از انگلیس بود.
روس ها یک تیم قوی ، کاملا مجهز، با تجربۀ زیاد در غارنوردی در غارهای عمودی وعمیق بودند.
هدف اصلی گروه از این سفر، رسیدن به انتهای غار پراو، غواصی در حوضچۀ آخرغار و بالا رفتن از دیواره غار برای گسترش راه های جدید و اگر زمان اجازه می داد پیداکردن راه های جدید در غار سراب در منطقۀ همدان بود.
غار پراو در بالای کوه زاگرس نزدیک به کرمانشاه در غرب ایران قرار دارد و احتمالا مشهورترین غار شناخته شده در خارج ایران بویژه در انگلستان است. جایی که شهرت آن در آن زمان بر اساس دو سفرتحقیقاتی مهم انگلیسی ها در سال های 1971 و 1972 رکورد عمیق ترین غار جهان را به خود گرفت. در مجموع آنچه که از سفراکتشافی غارشناسی در 1972 باقی ماند برای تشکیل بنیاد غار پراو بکار برده شد. در سفر اکتشافی انگلیسی ها در 1971 و 1972، گروه از 22 میخ کوبی برای فرود به عمق 751 متر که انتهای غار به یک حوضچۀ گلی آب ختم می شود، استفاده کرد.
غار سراب برعکس یک غار افقی آبی است که در نزدیکی همدان قرار دارد. در ابتدا توسط کلوپ کوهنوردان همدانی به نام سینا در دهۀ 1960 و قسمتی از آن توسط گروه محققان آبشناس کالج تکنیکی- مالی نیپر ادینبورگ در سال 1973 نقشه برداری شد. 1.6 کیلومتر طول آن توسط گروه آلمانی /انگلیس در سال 2001 به منظور گسترش غار نقشه برداری شد.
غار پراو- یک تاریخچۀ کوتاه
بالای کوه پراو، در صخره های آهکی عظیم کوه های زاگرس نزدیک همدان درغرب ایران قرار دارد. غار پراو اولین بار در سفر تحقیقی – غارشناسی انگلیسی ها به رهبری "جان مید لتون" کشف و بررسی شد. در برنامۀ اکتشافی، گروه با استفاده از22 میخ کوبی برای فرود به انتهای غار به عمق 750 متررسید. و بدین ترتیب غار فتح شد. سفر اکتشافی بعدی در سال 1972 به رهبری "دیوید جادسون" که با حمایت انجمن سلطنتی جغرافی و گروه غارشناسان انگلستان با هدف پیشروی به منظور دستیابی به رکورد جهانی انجام شد. علیرغم تلاش های زیاد گروه 16 نفرۀ انگلیس ، اینکار ممکن نشد و غار پراو در عمق 751 متری به یک حوضچۀ گلی به طول 50 متر ختم شد. این حادثه در نوع خود یک اصطلاح ماندنی در غارنوردی گذاشت. به این شکل که اگر یک غار بزرگ که امید به گسترش آن می رود ناگهان به آخر خود برسد، گفته می شود:"پراوئی شد"
در حالی که غارها در اروپا، روسیه و امریکا عمیق تر می شوند، بدلیل عوض شدن چهرۀ سیاسی ایران در اراخر دهۀ 1970، دسترسی به این بخش از جهان مشکل شد، اهمیت غار پراو در تاریخ فراموش شد. البته بوسیلِۀ بنیاد حمایتی و کسانی که آنرا فتح کردند یاد آن زنده نگاه داشته شده است. بر خلاف آنچه در انگلیس تصور عمومی است، تحقیق در غار پراو بعد از سفر غارشناسی 1972 متوقف نشده است.
در 1975 تیم لهستانی از غار پراوبازدید کرد. رسیدن به حوضچه و گرفتن عکس از پرچم انگلیسی هادر 1972 تائید دوبارۀ این مطلب بود که غار براستی تمام شده است. در طی سال های بعد بازدید از غار توسط گروه های کوهنوردی و غارنوردی ایرانی شروع شد. اغلب به حوضچه و یا اکتشاف راه های جدید انجامید. یک راه ورودی جدید به غار پراو پیدا شد. در قسمت های پایانی حوضچه سعی شد که به بالا رفته و راهی بالای حوضچه پیدا شود. در 2004 یک تیم غارنورد از کلوپ کوهنوردی کرمانشاه یک غواص به داخل حوضچۀ آب فرستادند. عمق آنرا 3 متر اندازه گرفته شد و این واقعیت که این حوضچه بسته است و به جایی راه ندارد.
در سال های اخیر سالانه 8-9 سفر به غار پراو شده است. خیلی از ایرانی ها با استفاده از اصول پایه ای SRT (single rope technical) به انتهای غار رسیده اند. به این ترتیب چند نفر از غارنوردان ایرانی به غار خیلی آشنا هستند. یکی از آنها یوسف سورنی نیا از کلوپ کوهنوردی کرمانشاه ست. او 32 سفر به داخل پراو کرده که 9 بار آن تا انتهای غار بوده است.
به هر حال این سفرهای ایرانی ها به داخل غار بدون حادثه نبوده است.
غار پراو در ارتفاع 3100 متری در فلات کوه پراو قرار دارد در نتیجه دمای داخل غار نسبتا سرد است(9 درجه). در هوای سرد و مرطوب می تواند آب زیادی به داخل آن برود و واقعا جاهائی سخت و باریک دارد. تا این لحظه 3 مورد مرگ در غار پراواتفاق افتاده است. 2 مورد آخر در سال 2004 بودکه دو نفر از اعضای کلوپ دماوند از تهران بدلیل سرما و خستگی بیش از اندازه فوت کردند.
در زمستان 2005 /2006 یوری اودوکیموف در رهبری یک گروه کوچک از روسیه از غار پراو دیدن کردندو به عمق 400 متری رسیدند. از آنجایی که غار و اطراف آن پتانسیل خوبی دارد، طناب ها را در غار گذاشتند با این هدف که سال 2006 با یک برنامۀ بزرگتر برگردند.در همان سال آنها از غار سراب بازدید کردند و متوجه شدند که غار قابلیت گسترش دارد و کاملا کشف نشده است.
تحقیق در منطقۀ همدان
شراره غازی یک هفته قبل از برنامه به ایران سفر کرده بود و این هفته را قبل از پیوستن به سایمون بروکس در 26 اکتبر 2006، به بازدید از خانواده اش در تهران گذراند.
سایمون و شری به سمت همدان حرکت کردند و در آنجا با یوسف نجائی از کلوپ کوهنوردی همدان (سینا) که سایمون در برنامه های غارشناسی غار علی صدر با گروه آلمانی – ایرانی در 2001 با او آشنا شده بود،ملاقات کردند.دو روز در همدان ماندند. در آنجا از غار علی صدر بازدید کردند که سایمون عکس های بیشتری گرفت و به همراه چند تن از غارنوردان همدانی به انتهای غار رفتند.
در مقایسه با 2001 در غار علی صدر چند تغییر مشخص دیده می شود. مهمترین آن در ورودی غاراست. برای بازدیدکنندگان سالن بزرگی در نظر گرفته شده است و برای مهمان های ویژه مکانی ساخته شده است به همراه اتاق هائی برای خواب و سالن پذیرائی که شرکت توریستی غار علی صدر با سخاوتمندی آنرا در اختیار گروه بازدید کننده برای تعویض لباس قرار داد.
تعداد بازدید کنندگان از 400،000 نفر در سال 2001 به 600،000 نفر در نیم سال 2006 رسیده است .علاقۀ وافر مردم در بازدید از غارباعث کسب درآمد زیادی شده است.
در روز دوم در در اطراف همدان سایمون ، شری و یوسف از غار هیزج بازدید کردند.این غار که 460 متر طول دارد یک غار افقی و خشک است. این غار نقشه برداری و عکاسی شده است.
در اصل یوسف نجائی در دهۀ 1960این غار را شناسائی و کشف کرده است.مصطفی سلاحی یک غارنورد فعال ایرانی آنرا در 1999 نقشه برداری کرد. گرچه محل دقیق آن مشخص نبود و نقشه ای که انتشار یافته بود مقایس و جهت جغرافیایی نداشت. این دلیلی بود برای تحقیق دوبارۀ غار و پیدا کردن دالان های جدید.
غار در نوع خود خیلی جالب است. به وضوح معلوم است که به عنوان مخفی گاه در زمانی دور مورد استفاده قرار گرفته است. در ابتدای ورودی اصلی باقیماندۀ دیوارهای سنگی که در آن زمان به عنوان دیوارۀ دفاعی ساخته شده بوده است به چشم می خورد.
برای رسیدن به غار یک تاکسی از همدان کرایه شد. در ابتدا با دیدن تاکسی اروپایی های تیم را برای هزینۀ بنزین به فکر انداخت زیرا یک شورولت قدیمی اتوماتیک با مصرف زیاد بنزین برای موتور8 سیلندر بدنبالشان آمده بود. اما این ترس خیلی زود فراموش شد زیرا آنها بخاطر آوردند که هزینۀ بنزین در ایران کمتر از 10 سنت در لیتر است.
غار پراو در بالای کوه پراو
به این ترتیب روس ها از مسکو به ایران سفر کردند. با سه ماشین که تا سقف از وسایل غارنوردی پر شده بود. آنها در 29 اکتبر به کرمانشاه وارد شدند و خیلی سریع اردو زدند. سایمون و شری که همان روز صبح از همدان وارد کرمانشاه شده بودند، به آنها پیوست. بقیۀ روز به منظم کردن وسایل و برنامه ریزی برای حرکت و رسیدن به غار پراو در روز بعد گذشت
هوا در کرمانشاه رو به وخامت گذاشت. سرما ، باران سنگین و ابرهائی در ارتفاع پائین قلۀ کوه را پوشاند نشانۀ خوبی نبود. صبح روز 30 اکتبرکمی هوا روشن شد و آندری و پاول از تیم روس ها آنجا را به قصد بازدید از غار نمکی "نمکدان" در جزیرۀ قشم در جنوب ایران ترک کردند. بقیه هم با کوله پشتی های بزگ پر شده از وسائل به سمت کوه حرکت کردند
منظرۀ کوه، اگر می شد آنرا دید، فوق العاده بود. حرکت تیم متوالی ومنظم بود. با توجه به بد شدن هوا، گروه شب را در پناهگاه سنگی در ارتفاع 2700 متری به راحتی گذراند. نیمۀ روز بعد آنها به بالای کوه پراو و به فلات پراو رسیدند. در 50 متر ورودی غار پراو اردو زدند
یوسف سورنی نیا از کلوپ کوهنوردی کرمانشاه عصر همان روز در بالای کوه پراو به این گروه پیوست
هوا در بالای کوه بدتر شد. مه غلیظ، باران و پائین رفتن دما به نزدیکی صفر اوضاع رانامناسب می کرد. بدتر این بود که تمام فلات پراو به یک سطح گلی تبدیل شد که راه رفتن را خیلی سخت می کرد. در هر چند قدم در اطراف چادر ها به کفش ها چند کیلو گل می چسبید
در این شرایط فغان گروه غارشناس انگلیسی در سال های 1971 و 1972 که از گرما و خشکی شرایط تابستانی آن زمان کلافه شده بودند به گوش می رسید
در این حال بعضی از افراد تیم به استراحت مشغول شدند. بقیه به پناهگاه سنگی در ارتفاع 2700 متری پائین رفتند تا بقیۀ وسایل را بالا بیاوردند
شب سایمون بروکس و النا شوچنکویا داخل غار پراو شدند و شروع به نصب میخ ها در ابتدای غار کردند. عملیات رول کوبی به کندی پیش می رفت چون پیچهای جدیدی بایستی دوباره بسته می شد. با توجه به مقدار زیاد آبی که وارد غار می شد، رول های قبلی نامناسب بودند. سرانجام بر اثر کمبود طناب و وقت ، سایمون و النا به ورودی غار برگشتند. آنها دیدند که مه غلیظ تر شده و برف سنگینی باریدن گرفته است
روز بعد(اول نوامبر) یک تیم روسی و سایمون به سمت غار سنگی پائین رفتند تا باقی وسایل را بالا بیاوردند. در همین زمان بقیۀ روس ها به داخل غار رفتند. قصد آنها رول کوبی در مسیری بود که از آب دور باشد. در همان روز هنگام غروب سایمون ، شری و یوسف برای عکاسی و انتقال بخشی از ابزارها به داخل غار رفتند
روز بعد سایمون و شری از از کوه پراو به پائین سرازیر شدند تا به یک تیم غارنورد بپیوندند. آن تیم قرار بود که با آنها برای بازدید غاری جدید در منطقۀ همدان بروند. فرود خیلی جالب بود بخصوص وقتی حداکثردید در مه غلیظ 10 متربود و صدای گرگ ها به آن فضا ویژگی خاصی می داد
روس ها به پیشروی بداخل غار ادامه دادند. در حالی که هوا بدتر می شد و دما به منهای 5 رسید و برف سنگینی شروع به باریدن کرد
در عمق 400 متر نیاز به رول کوبی و طناب کشی جدید بود. هوای بسیار بد و میخ کوبی مجدد باعث کند شدن پیشروی شد و روس ها زمان برای رسیدن به انتهای غار و غواصی در حوضچۀ آخر غار را از دست دادند. چیزی که آنها را مآیوس و نا امید کرد، هوای نامناسب بود که باعث شد آنها از ادامۀ کار در غار پراو دست بکشند. در عوض آنها به چاه های اطراف در همان فلات پراو پرداختند. بالای 30 ورودی چاه و غار شناسائی شد که دریکی از آنها تا عمق 100متری پائین رفتند
غار سراب و غار علی صدر
سایمون و شری در 3 نوامبر به همدان برگشتند تا با آندری و پاول که از بازدید غار نمکی "نمکدان" واقع در جزیرۀ قشم بازگشته بودند ملاقات کنند و ببینند سفر قول داده شده به غار جدید(غار دودزا) برقرار است یا نه. برنامۀ دیگر بازدید از غار علی صدر با همکاری گروه تلویزیون همدان برای ساختن یک فیلم مستند بود. موضوع فیلم در بارۀ غار علی صدر و یوسف نجائی ( یکی از کاشفین غار در دهۀ 1960) بود.همۀ اینها باعث شد که روز جالبی از کار در بیاید. مدیران ، گروه فیلم بردای، صدابردار و نورپرداز در تمام فضای غار علی صدراثر گذاشته بود
روز بعد سایمون، شری ،آندری، پاول و یوسف نجائی به همراه برادرو پسرش (علی نجائی) و تیم تلویزیون همدان به غار سراب رفتند. در آنجا فیلم دیگری گرفته شد
غار سراب با مقایسه با سال 2001و همچنین با سفر گروه غارشناسان کالج نپیر انگلستان در سال 1973 تغییر کرده است. با ساختن تآسیسات آبرسانی برای استفاده از آب داخل غار، سطح آب به اندازۀ 2 متر پائین رفته است
در 5 نوامبرسایمون به تهران برگشت و روز بعد به سمت انگلیس پرواز کرد. شری ، یوسف، آندری و پاول سفر دیگری به غار سراب کردند. شری بعد از آن به تهران برگشت و بقیۀ روسها که از کوه پراو فرود آمده بودند به همدان وارد شدند. در ورودی غار سراب اردو زدند. گروه فیلم برداری تلویزیون همدان از آنها هم فیلم گرفتند. روس ها 2 روز دیگر به کاوش در غار سراب پرداختند و به این نتیجه رسیدند که این غار راه های جدید دیگری دارد و بایستی تحقیق کاملی در آن کرد. با بازدید از غار علی صدر آنها از نظر زمانی به پایان سفر تحقیقاتی خود رسیدند. آنها می بایستی 3 روز با ماشین به سمت مسکو برانند
خاتمه
یک بار دیگر ایران شگفت انگیزی اش را و مردم ایران رفتار دوستانه و میهمان نوازی شان را ثابت کردند. پیوستن به گروه روس ها عالی بود. گسترش غار پراو به عنوان هدف اصلی و برسی غار سراب از برنامه های گروه بود که به هدف نهائی خود نرسیدند اما سفر بسیار خوبی بود که در بسیاری از زمینه های دیگر موفقیت آمیز بود. چیزهای زیادی در مورد منطقۀ غار پراو بدست آمد امکان کشفیات زیادی وجود دارد. غار سراب همچنان جذابیت زیادی برای آنها دارد که بایستی بررسی شود. ایجاد ارتباط های جدید با ایرانی ها و حفظ ارتباط های قدیمی هم از دست آوردهای این سفر بود. گروه روس هاو همچنان سایمون و شری تصمیم دارند که دوباره به غار پراو و سراب در 2007-2008برگردند
قدر دانی
تشکر از شری بخاطر راهنمائی و ترجمه و از خانواده و دوستان او در ایران به خاطر نشان دادن زندگی واقعی ایرانی ها
یوسف سورنی نیا و پدرش بخاطر کمک در کرمانشاه و راهنمایی در فلات و غار پراو
یوسف و علی نجائی و خانوادۀ آنها برای دوستی ، کمک و میهمان نوازی گرم در همدان
آقای رضائیان (مدبر وقت غار علی صدر)، همکاران و شرکت توریستی غار علی صدربرای کمک ها، میهمان نوازی و همکاری
در آخر از یوری ، الکس و بقیۀ گروه روس ها برای دوستی صمیمانه و بازدید جالب از غار پراو
سایمون بروکس – جولای 2007-
افراد شرکت کننده در سفر اکتشافی "پراو 2006"
یوری اودوکیموف- مسکو، سرگی پتروف- مسکو، انا روگال-مسکو، آرتم اوگانف-مسکو، الکسی گونکو - نابررزنی چلنی، اوگن یاکولف- نابررزنی چلنی، پاول دمیدوف – مسکو، دیمیتری پرشین_ مسکو، ماریا اوس یانی کووا - مسکو، الیا اخمت شین – مسکو، والری اتکین - کراسنویارسک، یولیا گوشینا _ کراسنویارسک، یکاترینا یمی رووا-مسکو، آندری استاپنکو- کراسنودار، پاول سیوینسکین، کونگور، کیریل مارکووسکوی- چارکوف/اوکرائین ، الینا شوچنکو- کرکوف/اکراِئین ، الکس سروف- مسکو، سرگئی گوسف- مسکو، شراره غازی – آلمان، سایمون بروکس – انگلستان، یوسف نجائی – ایران ، علی نجائی – ایران، یوسف سورنی نیا-ایران
منابع
ANON:1973 Hydrographical Expedition-Iran 1973(Final Report) Napier Colleg of Commerce and Technologie – Edinburgh, UK, 58pp + A2 Survey of Ghar Sarab
Brooks, Simon. "Take some more tea" Descent, UK (165) April 2002,pp30/1.(Exploration and surveing of Ghar Alisadr 2000, 2001).
Judson, David.1973. Ghar Parau, Cassell, London, UK, viii+216pp
ANON:1973 Hydrographical Expedition-Iran 1973(Final Report) Napier Colleg of Commerce and Technologie – Edinburgh, UK, 58pp + A2 Survey of Ghar Sarab
Brooks, Simon. "Take some more tea" Descent, UK (165) April 2002,pp30/1.(Exploration and surveing of Ghar Alisadr 2000, 2001).
Judson, David.1973. Ghar Parau, Cassell, London, UK, viii+216pp
time lehstaniha dar sale 1973 ta noghteh payani ghare parau pish raft va dar sal 1974( ba tavajoeh va ashnaey be mantagheh baraye kashf ghar haye digar ke ehtemal midadan dar noghati be ghar parau marbut beshavad ) mojadadan be iaran amadannd va pas az hodode 20 ruz talash va bazdid az taghribann mantagheh kuhe parau be kashfe 4 ta ghar nesbatan amigh mofagh shodanne in 4 ghar be omegh 300 ta 400 metr budannd ke be har kodam nami dadannd (ghare parandeh .. ghare mariz ... ghar bolan... ghar statlakmit... ghare parandeh ke daghighan ruye khatooras va dar samte chiape gholeh parau ghara gerefteh ghar boland dar zire gholeh shaykh ali kaan garar darad ba yek vorudi amigh be omegh 90 metr )shayad avalin irani budam ke be in ghar ha vared shodam.. va hanuz ham yade on doran va ghare parau dar man zendeh ast .. ta onja ke hamin emsl pas az gozashte 37 sal sar anjam muafagh shodam yeki az aazae grohe lehestani ha ra bebinam va on khatereh ha ra mojadadan zendeh tar konam be omid ruzi ke betavanam hade aghal az nazyk khuh hayam ra bebinam ...moafagh bashyd