باشگاه ما

چادر زدن در برنامه های کوهنوردی
در مورد چادر زدن مطالب زيادي را مي شود پيدا كرد ولي تقريبن هيچ‌كدام از آنها فنون پيشرفته‌اي در ارتباط با اين كار، بخصوص در ارتباط با فصل زمستان ارائه نمي‌كنند.
اگر در شيب زياد ويا در هنگام وزش باد بخواهيد چادر بزنيد.
اگر براي صعود و يا هر كار ديگري مجبور به ترك چادرتان باشيد و خيلي اگرهاي ديگر در اين مقالات مطرح نمي‌شوند. شايد به دليل شرايط متنوع و انتخاب‌هايي كه بيشتر از هرچيز به ابتكار اشخاص مربوط مي‌شود وشايد اجتناب از مباحث فني و دردسرساز كه با تجربه‌ها را در مقابل هم قرار مي‌دهد علت اين مسئله باشد .
ارائه مطلب آشنايي با چادر و چادر زدن در وبلاگ جرقه‌اي بود تا اين مطلب را آماده كرده و در اختيار ديگران بگذارم. اميدوارم با توجه، نكته بيني و تذكر همه خوانندگان، بازخورد آموزنده‌اي از اين مطلب به دست آورم.
از توضيح مكرر راجع به مشخصات چادر و تقسيم بندي‌هاي مربوط به آن گذشته و چند نشانه كلي براي چادرهاي ارتفاع بالا را ياد آور مي‌شوم و پس از آن با تشريح شرايط فرضي به راه‌كارهاي مواجه با آن و نكاتي كه در سرعت و كيفيت نتيجه كار تاثير مي‌گذارد اشاره خواهم كرد.
چادر ارتفاع به نسبت طول و عرض ارتفاع كمي دارد تا در مقابل باد مقاومت بيشتري داشته باشد.
ديركها به شكل مايل به زمين مي‌رسند تا در مقابل فشار باد متمايل به خوابيدن شوند و نشكنند.
ديركها در يك جا متقاطع نشده‌اند. يعني تقاطع بين ديركها در نقاط مختلف بر روي سطح چادر قرار گرفته‌اند.
بعد از بر پايي چادر برجستگي و يا شكستگي در سطح بيروني آن ديده نمي‌شود.
به شكل قسمتي از كره و يا مخروط و ياتركيبي از اين دو شكل هستند.

چند نكته در مورد استفاده از چادر:
متناسب با تعداد نفرات چادر اننتخاب كنيد. چادرهاي كوچك، توسط افراد از داخل آسيب مي‌بينند و چادرهاي بزرگ علاوه بر تحميل بار اضافه در هنگام برپايي به زمان و انرژي بيشتري نياز دارند.
در حد امكان قبل از ورود به چادر وسايل مورد نياز را جدا كرده و در بسته‌هاي مشخص داخل چادر ببريد و از بردن بارهاي اضافه و غير ضروري به داخل چادر اجتناب كنيد.
براي چيدمان وسايل طرح داشته باشيد تا وسايل داخل چادر همواره در دسترستان باشند و در شلوغي داخل چادر گم نشوند.
هرگز گاز و شمع روشن و ظروف مايعات و غذاي در حال پخت را در چادر رها نكنيد.
مايعات را فقط به اندازه مورد نياز از ظروف در دار خالي كنيد و در صورت اضافه آمدن آنرا مجددن به ظرف در دار برگردانيد.
هر حركتي را از قبل به هم چادر اطلاع دهيد تا مانع برخورد و ايجاد خسارت شويد.
هنگام باز و بسته كردن زيپ فشار را از دو طرف زيپ برداريد و بيش از حد به شيطونك زيپ فشار نياوريد.
مواد خوراكي و و ديگر مواد مورد استفاده را بدون كيسه دربسته، داخل جيب‌هاي چادر قرار ندهيد.
بعد از هر برنامه چادر را از داخل و خارج نظافت كرده و خشك كنيد. جيب‌هاي داخل چادر را يكي‌يكي برگردانده و خرده ريزهاي داخل آن راخالي كنيد.
در صورت بلااستفاده ماندن چادر براي زمان بيشتر از شش‌ماه آنرا از بسته بندي خارج كرده، از نظر كپك‌زدگي و پوسيدگي كنترل نماييد و بعد از يك روز دوباره بسته‌بندي نماييد.

نكاتي در مورد چادر زدن:
بندهاي حمايل چادر را بصورت كامل از قبل آماده كنيد . به حلقه اتصال بند بر روي چادر يك حلقه كشي اضافه كنيد و بند را به حلقه كشي ببنديد تا از انتقال ضربات باد به نقطه اتصال بند به چادر پيشگيري كنيد.
بندها را بلند بگيريد تا با زاويه كم به زمين برسند و مقاومت بيشتري در مقابل باد داشته باشند.
براي اتصال بند به زمين در زمستان از ميخ و يا خرده سنگ( در حدي كه بشود بند را دور آن پيچيد) استفاده كنيد. براي اين كار ابتدا طول بند را مشخص كنيد سپس آنرا با گره مس‌ورف بر روي وسط ميخ و يا سنگي كه انتخاب كرده‌ايد ثابت كنيد. محل رسيدن بند به زمين را مشخص كنيد. كمي برف را با پا بكوبيد و بعد ميخ و يا سنگ را به همراه بند و بصورت كشيده بر روي آن قرار دهيد و پايتان را روي آن بگذاريد. بسته به نوع برف و سرماي محيط لحظاتي را صبر كنيد. سپس با دست بند را در حدي كه فشار از روي ميخ برداشته شود بكشيد و پايتان را از روي آن برداريد. كمي برف روي آن بريزيد و مجددن پايتان را روي آن بگذاريد. بعد از چند لحظه برف بر روي ميخ و يا سنگ يخ خواهد زد. در هنگام جمع كردن چادر كافيست كه ميخ رااز درون گره بيرون بكشيد بااينكار گره مسورف باز خواهد شد. در مورد سنگ به اين سادگي نخواهد بود ولي در هر صورت گره مس‌ورف از هر گره ديگري راحت‌تر بازخواهد شد.
گاهي اوقات بر روي يالها باد برف را روبيده و سنگ بزرگي هم براي اتصال بند چادر وجود ندارد. يكم اينكه اين نشانه خوبي نيست و تاحدممكن در چنين جايي چادر نزنيد. جايي كه باد مي‌تواند برف را بطور كامل از زمين پاك كند، اگر قدرت لازم را داشته باشد چادر را هم از بيخ و بن خواهد كند.
اما اگر به هر حال به اين نتيجه رسيديد كه در چنين جايي چادر بزنيد براي اتصال بندها به زمين به كار بشتري نياز داريد. مقداري برف از اطراف بياوريد و در محلي كه قرار است هر بند را به زمين متصل كنيد، چاله‌ي دايره‌اي به شعاع سي‌سانتيمتر از برف پر كنيد و آن‌را با پا بكوبيد. براي هر بند لكه برف جداگانه‌اي ايجاد كنيد. به همان اندازه كه براي ايجاد لكه برف آورديد در كنار هر لكه برف آماده كنيد. كارهايي كه قبلن در مورد اتصال به ميخ و اتصال ميخ به برف گفته شد را تكرار كنيد و با برف‌هاي آماده روي ميخ‌ها و يا سنگ‌ها را بپوشانيد.


طول چادرهاي دوكي شكل را به موازات جهت باد قالب در منطقه نصب كنيد. با دقت به شكل نقابها و آثار وزش باد مسير و جهت باد قالب را تا حدود زيادي مي‌شود حدس زد.

در شيبها براي برقراري چادر بايد مساحتي را به صورت مسطح در زير آن آماده كرد.
بر روي سطوح پوشيده از برف با رعايت نكات مربوط به بهمن اينكارها راانجام دهيد.
ابتدا محيط سطحي كه قرار است مسطح شود را مشخص كنيد. در هنگام اين‌كار شكل چادر، نقاط نصب بندها و راه‌هاي مورد نياز براي رفت و آمد به چادر را در نظر بگيريد. ضلع پايين شيب را بكوبيد و تا نيمه مساحت مورد نظر اين‌كار راادامه دهيد. دقت كنيد كه برف‌هاي نيمه بالايي را پراكنده نكنيد چون براي بالا آوردن نيمه پاييني به حجم آن نياز داريد. برف‌هاي نيمه بالايي را بر روي نيمه پاييني بريزيد و آنرا بكوبيد. سطح بدست آمده را تا حد ممكن بكوبيد و در نهايت با دقت آن‌را صاف كرده و براي مدتي رها كنيد تا يخ بزند.

كار بر روي سطوح شيب دار بدون برف به اين سادگي نيست هر چند بطور كلي همين است. بعد از مشخص كردن مساحت زير چادر بايد شروع به كندن نيمه بالايي كنيد. اگر سطح يخ زده و يا سنگي باشد با قطعات سنگ كه از اطراف جمع مي‌كنيد نيمه پاييني را بالا بياوريد. در هنگام كندن نيمه بالايي خاك را پايين نريزيد و سنگهاي بزرگي كه بيرون مي‌آيد را پراكنده نكنيد. سنگ‌هاي درشت‌تر را در نيمه پاييني نزديك محيط قرار دهيد و هر چه به داخل سطح مي‌آييد از سنگهاي كوچك‌تر استفاده كنيد . براي لايه‌هاي رويي از سنگ‌هاي كوچك‌تر استفاده كنيد و در نهايت روي سنگ‌ها را با خاك نرم‌تر بدست آمده بپوشانيد.

در بارگاه اصلي بيشتر كوه‌هاي بلند محل چادر، يك يخچال مسطح است. چادر زدن روي يخ يعني فراموشي آسايش. يكم اينكه حرارت يخ خيلي از صفر پايين‌تر است و زيراندازها نمي‌توانند به‌خوبي از انتقال حرارت پيشگيري كنند. دو‌م اينكه با انتقال گرماي چادر، بعد از چند روزيخ‌هاي زير چادر به تدريج آب شده و سطح صاف زير چادر تغيير شكل مي‌دهد. همينطورآب شدن يخ‌ها باعث خيس شدن زير چادر و مشكلاتي از اين دست خواهد شد.
در شروع برنامه، نكات مربوط به صعود وبارگاه‌هاي بالا فكرها را به خود مشغول مي‌كند و اهميت بارگاه اصلي چندان به چشم نمي‌آيد. اما يك دوره هواي نامناسب براي صعود كه همه افراد را در بارگاه‌اصلي نگه‌مي‌دارد و يا نياز به استراحت بعد از هر صعود ارزش يك بارگاه، با چادرهاي سالم و راحت را به رخ خواهد كشيد.
در كوه‌هاي ايران در علم‌چال و يخچال شمالي‌سبلان امكان تجربه اين شرايط وجود دارد.
براي پيشگيري از اين مشكلات بهتر است كه با سنگ يك سكو به‌ارتفاع حدود نيم متر در زير چادر درست كنيد. ابتدا با چيدن سنگهاي بزرگ محيط سكو را مشخص كنيد.‌ (محيط سكو را يك تا يك‌ونيم متر از هر طرف بزرگ‌تر از زير چادر در نظر بگيريد.) داخل آن را با سنگ پركنيد. براي لايه زيرين سنگ‌هاي بزرگتر و در لايه‌هاي بعدي به تدريج سنگهاي كوچكتر استفاده كنيد. روي سطوح يخچالي در بعضي نقاط ماسه جمع مي‌شود. براي لايه نهايي از آن ماسه‌ها استفاده كنيد. اگر روي سطوح شيب‌دار را از سنگ خالي كنيد بعد از يك روز آفتابي مقداري ماسه از بين يخ‌ها بيرون مي‌زند. بهتر است قبل از ريختن ماسه سنگهايي كه چيده‌ايد را كاملن مسطح كنيد و يك زيرانداز نايلوني و يا پارچه‌اي روي آن بياندازيد. اين لايه مانع پايين رفتن ماسه در بين سنگ‌ها مي‌شود. اگراين لايه نايلوني به اندازه كافي بزرگ باشد به شكلي كه ديواره‌هاي سكو را بپوشاند تا حدودي هواي زير چادر را از جريان مي‌اندازد و باعث گرماي بيشتر مي‌شود.

در بارگاه‌هاي بالا براي صعود و يا بازگشت به بارگاه اصلي مجبور به ترك چادر خواهيد شد. به هر حال اين‌كار با كمي ريسك همراه است ولي بارعايت بعضي نكات مي‌شود از درصد ريسك كاست.
هنگام خروج از چادر وسايل رابسته بندي كرده و داخل يك كيسه بار قرار دهيد تا بر‌اثر ضربات طوفان، از داخل به چادر ضربه نزنند و در صورتي كه چادر پاره شد وسايل در كوهستان پراكنده نشوند.
بعداز خروج از چادر، سر ديركها را آزاد كنيد بدون اينكه از ليفه خارج نماييد. چادر را بخوابانيد و اضافه ديرك را جمع كرده كنار چادر قرار دهيد. دقت كنيد كه زيپ‌هاي چادر باز نمانده‌باشد. روي چادر را سنگ بپوشانيد. دقت كنيد قسمتي از چادر به شكل پرچم در نيامده باشد.(توضيح اين نكته برايم ساده نيست. منظورم اين‌ست كه گاهي يك قسمت اضافه و آزاد چادر در مقابل باد مثل پرچم شروع به پرپر زدن مي‌كند و باعث تخريب محل اتصال خودش مي‌شود)
محل چادر را دقيقن ثبت كنيد تا در تاريكي يا مه آن‌را گم نكنيد. اگر نمي‌توانيد از پيدا كردن مجدد آن مطمئن شويد با سنگ‌چين و يا پرچم در كنار آن علامت بگذاريد.

بعضي وقت‌ها مجبور مي‌شويد در مقابل باد چادر برپا كنيد. يكم به قدرت چادر و تناسب آن با سرعت باد و شرايط زمين فكر كنيد. اگر چادر شما در چنين شرايطي دوام نمي‌آورد از همين ابتدا از خير آن گذشته وبه گزينه‌هاي ديگر فكر كنيد. غار برفي و يا استفاده از چادر به عنوان كيسه بي‌واك بدون اينكه آن‌را برپا كنيد و يا هر گزينه ممكن ديگر.
اگر به اين نتيجه رسيديد كه چادر را برپا كنيد قسمتهاي مختلف چادر را با احتياط از داخل كيسه اصلي خارج كنيد و مراقب باشيد باد چيزي را با خود نبرد. حتمن موقع بسته بندي چادر زيپ‌ها را بسته‌ايد ولي براي اطمينان قبل از پهن كردن چادر يك‌بار ديگراز بسته بودن زيپ‌ها مطمئن شويد. شكل چادر و موقعيت نصب آنرا به خاطر آوريد و گوشه‌اي كه در مقابل باد بايد نصب شود را با بند به محل مورد نظر ثابت كنيد. به ترتيب هر گوشه‌اي كه نزديك تر به جهت باد است را بر روي زمين نصب كنيد. در تمام مدت روي چادر رانگه‌داريد و مانع باد افتادن در چادر شويد. ديركها را بدون بلندكردن چادر از ليفه‌ها عبور دهيد و يا به قلابها وصل كنيد.
با كمك هم و در يك زمان همه ديركها را برپا كنيد. كف چادر را تا حد ممكن از زمين بلند نكنيد. در كمترين زمان و با كمك هم پوش چادر را روي آن بكشيد. بهتر است براي اطمينان يك نفر داخل چادر شده و وسايل را با خود به داخل ببرد.
بندهاي حمايت چادر را كه از قبل آماده كرده‌ايد مثل گوشه‌هاي چادر، به نسبت نزديكي به جهت باد بر روي زمين ثابت كنيد. همزمان روي دامن پوش چادر را با برف و سنگ بپوشانيد. بعد از نصب همه بندها دوباره همه آنها را امتحان كنيد. به علت مزاحمت باد و شرايط مشكل كار شايد بعضي از آنها را با كيفيت لازم به زمين متصل نكرده باشيد.

چه نكات ديگري در خصوص برپايي بارگاه به نظرتان مي‌رسد؟
تجارب خود و نكاتي كه مي‌دانيد را با ديگران به اشتراك بگذاريد.
سوالاتي كه داريد را مطرح كنيد.